หมอออนไลน์: ภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราว (Transient Ischemic Attack - TIA)

[siritidaphon]

หมอออนไลน์: ภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราว (Transient Ischemic Attack - TIA)

ภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราว (Transient Ischemic Attack - TIA) หรือที่เรียกกันทั่วไปว่า "มินิสโตรก (Mini-Stroke)" ซึ่งเป็นภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์และเป็นสัญญาณเตือนสำคัญของการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke)


ภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราว (TIA)

Transient Ischemic Attack (TIA) คือการที่เลือดไปเลี้ยงสมองหยุดชะงักไปเพียงชั่วคราว ทำให้เกิดอาการผิดปกติทางระบบประสาทที่ หายไปได้เองภายใน 24 ชั่วโมง (ส่วนใหญ่มักจะหายไปในเวลาไม่กี่นาที) โดยไม่ทิ้งความเสียหายถาวรไว้กับเนื้อเยื่อสมอง


สาเหตุ

สาเหตุหลักคือการ อุดตันชั่วคราว ของหลอดเลือดในสมองหรือหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงสมอง ซึ่งมักเกิดจาก:

ลิ่มเลือด (Blood Clot): ลิ่มเลือดที่ก่อตัวขึ้นที่อื่น ๆ ในร่างกาย (เช่น ในหัวใจเนื่องจากภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ หรือที่หลอดเลือดแดงใหญ่ที่คอ) แล้วหลุดลอยไปอุดตันหลอดเลือดในสมองชั่วขณะ

คราบไขมัน (Atherosclerosis): การสะสมของคราบไขมันในผนังหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดตีบแคบลง และเลือดไหลผ่านได้ไม่สะดวก

อาการที่ต้องสังเกต (เหมือนอาการ Stroke)
อาการของ TIA จะเกิดขึ้นอย่าง ฉับพลัน และมักส่งผลต่อร่างกายเพียงซีกเดียว หากพบอาการเหล่านี้ควรรีบไปโรงพยาบาลทันที แม้ว่าอาการจะหายไปแล้วก็ตาม:


หน้าเบี้ยว/มุมปากตก (Face Drooping)

แขนขาอ่อนแรง หรือชา (Arm/Leg Weakness or Numbness) โดยเฉพาะซีกใดซีกหนึ่ง

พูดไม่ชัด พูดลำบาก หรือไม่เข้าใจคำพูด (Speech Difficulty)

มองเห็นผิดปกติ เช่น ตาพร่ามัว มองไม่เห็นชั่วคราว หรือเห็นภาพซ้อน

เวียนศีรษะ เดินเซ หรือสูญเสียการทรงตัว อย่างฉับพลัน


ความสำคัญและการรักษา

TIA เป็น สัญญาณเตือน ที่มีความเสี่ยงสูงมากที่จะนำไปสู่การเป็นโรคหลอดเลือดสมองเต็มรูปแบบในอนาคตอันใกล้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งภายใน 48 ชั่วโมงแรก


การรักษาจึงเน้นที่การป้องกัน Stroke:

รักษาโรคที่เป็นสาเหตุหลัก: ควบคุมปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ อย่างเข้มงวด เช่น ความดันโลหิตสูง เบาหวาน ไขมันในเลือดสูง และ หัวใจเต้นผิดจังหวะ

ยาต้านการแข็งตัวของเลือด: แพทย์จะให้ยา เช่น ยาต้านเกล็ดเลือด (Aspirin, Clopidogrel) หรือ ยาละลายลิ่มเลือด เพื่อป้องกันการเกิดลิ่มเลือดซ้ำ

การผ่าตัด (ในบางกรณี): หากพบว่ามีการตีบแคบของหลอดเลือดแดงที่คออย่างรุนแรง แพทย์อาจพิจารณาการผ่าตัดเพื่อขยายหลอดเลือด (Carotid Endarterectomy) เพื่อลดความเสี่ยง

ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม: งดสูบบุหรี่ ออกกำลังกาย และควบคุมอาหารเพื่อรักษาสุขภาพของหลอดเลือด